Om te ondernemen moet je lef hebben, zegt men. Dat is absoluut waar. Je moet de dingen durven aanpakken, op mensen durven afstappen, buiten je comfortzone gaan. Toch ken ik heel veel ondernemers die maar al te graag de lastigste klusjes uitstellen. Maar ze beseffen vaak niet wat de gevolgen van uitstelgedrag nou écht zijn.
Want uitstelgedrag is eigenlijk het tegenovergestelde van slimmer werken. En andersom geldt ook: als je ook de lastige dingen durft te doen, zul je resultaat boeken.
Een kort relaas over hoe het uit kan pakken als je stopt met een mietje te zijn.
Aanrommelen is uitstelgedrag
Een poos geleden had ik zo’n periode: ik rommelde maar wat aan zonder echt iets gedaan te krijgen. Ik begon aan het ene klusje na het andere zonder echt iets goed af te maken en liep ongedurig op kantoor rond. Dat alles met het gevoel dat ik nog van alles moest en dat het van geen meter opschoot.
Dat klopte ook helemaal. Ik keek naar mijn takenlijst en zag daar allemaal roodgekleurde klussen staan: achterstallig werk. Uitstelgedrag eigenlijk, maar dat wilde ik op dat moment nog niet toegeven.
Mouwen opstropen
Een tijdje daarna toog ik eindelijk écht aan de slag en stroopte mijn mouwen op om die lelijke dingen aan te pakken: een lastige mail naar een klant, contact opnemen met een potentiële klant die mij nog helemaal niet kende en de BTW-aangifte waar een fout in zat die ik niet kon achterhalen. Allemaal vervelende klussen die ik al een hele tijd had genegeerd. Van die dingen waar je echt buikpijn van kunt hebben of in ieder geval een vervelende kriebel in de maag.
Dus met bibberende vingers tikte ik de lastige mail en ik kreeg een waarderende reactie. Ook de potentiële klant belde ik uiteindelijk met tegenzin op en dat leidde uiteindelijk tot een uitnodiging voor een gesprek. Niet lang daarna had ik ook de fout in de administratie opgespoord en kon ik de BTW-aangfite afhandelen.
Opluchting
Wat een opluchting dat dát gedaan was! De dagen daarna liep ik neuriënd rond op kantoor en leek het werk vanzelf te gaan. Waarom had ik die lastige klussen ook alweer zo lang uitgesteld?
Stress als het niet lukt
Je weet wat de gevolgen zijn als je dingen te lang uitstelt: je haalt je deadline niet, moet incassokosten betalen of misschien wordt er wel iemand boos op je omdat die hippe broek nog niet gestreken is. En zo lang je de klus nog niet geklaard hebt, word je er elke dag mee geconfronteerd. In digitale vorm in je Evernote- of Wunderlist-app of een bende e-mails in je Inbox. Of fysiek in de vorm van stapels dossiers op je bureau, vieze vaat op het aanrecht of een stapel ongewassen kleren op de grond van je slaapkamer.
En natuurlijk is er altijd de stress als je dan eindelijk wél eraan begint. Dan moet je rennen om het op tijd af te krijgen en raak je bijna in paniek omdat dat niet dreigt te lukken.
Maar er zijn nog andere gevolgen van uitstelgedrag, waar je eigenlijk niet zo bij stilstaat en die misschien wel een grotere impact op je hebben.
De onbekende gevolgen van uitstelgedrag
Het klinkt zweverig, je hoort er ook vaker over vanuit Feng Shui: als je teveel spullen bewaart, dan stroomt de energie niet meer. Er zijn verhalen waarbij mensen hun huis opruimden en daarna opeens heel succesvol werden. Alsof er een wonder is gebeurd.
Maar het is wel echt waar: of het nu gaat om spullen of om uitgestelde klussen, zolang iets niet afgehandeld is, blijft het energie vreten. Het is een van de onbekende gevolgen van uitstelgedrag en het is er een die behoorlijk veel impact heeft. En daar is trouwens niets zweverigs aan.
Trucje van je brein
Je brein is namelijk zo ingesteld dat het onafgehandelde zaken blijft herhalen om maar vooral niet te vergeten dat het nog iets moet. Een trucje uit de tijd dat we nog geen andere manieren hadden om iets te onthouden – zoals schrift. Zelfs nu, met alle moderne technologieën, blijft je brein dat trucje herhalen. Er is een naam voor: het Zeigarnik-effect.
Dat Zeigarnik-effect is natuurlijk heel erg handig. Maar op de achtergrond vreet het heel wat energie en zorgt het voor onrust. Een van de gevolgen van uitstelgedrag is dus dat je mentaal sneller uitgeput raakt en onrustig wordt.
Dus dat ik rusteloos rondliep op kantoor en niet echt iets uit mijn handen kreeg? Dat werd veroorzaakt door dat uitstelgedrag, omdat mijn brein op de achtergrond bleef malen. Helaas gebeurt dat zo diep in het onderbewuste dat het niet meteen duidelijk is wat de oorzaak is. Dat merk je pas als je die klussen wél afhandelt.
Als je eenmaal die vervelende klus hebt getackeld, dan voel je je meteen opgelucht. En kan je brein dat eindje loslaten en zich weer richten op andere zaken. Geen wonder dat het dan voelt alsof je de hele wereld aankunt!
Hoe het anders kan
Nu je weet hoe je brein je kan tegenwerken, kun je gebruik maken van die kennis en kun je die gevolgen van uitstelgedrag voorkomen.
De simpelste manier is natuurlijk al je klussen gewon af te handelen, zeker de vervelende. Maar daar heb je niet altijd tijd voor, zo simpel is het gewoon. En soms heb je die tijd wel maar zijn er andere zaken die je beter zou kunnen doen.
Gelukkig hoef je niet per se altijd alles meteen af te handelen om die geniepige gevolgen van uitstelgedrag te voorkomen. Dat Zeigarnik-effect kun je namelijk ook tackelen door een plan te bedenken voor zo’n klus. Zet hem gewoon op je takenlijst en de onrust verdwijnt als sneeuw voor de zon.
Natuurlijk is het wel zo slim om ervoor te zorgen dat je die takenlijst op een slimme manier inricht. Dat wil zeggen: op een dusdanige manier dat je er straks ook echt aan denkt om die klus te klaren. Anders begint het hele circus weer van voren af aan. Mocht je daar hulp bij nodig hebben, kijk dan eens naar mijn online training Slimmer Werken doe je zo.
Beter geen mietje
De oorspronkelijke titel van deze blog was ‘Waarom je maar beter geen mietje kunt zijn’. En eerlijk gezegd, dat vind ik nog steeds een goede. Want uiteindelijk komt het erop neer dat je er slimmer aan doet om ook die vervelende klussen gewoon aan te pakken. Doe je dat niet, dan stagneert je hele workflow!
Heb je daarentegen de moed om de lastige zaken onder ogen te zien en af te handelen, dan staat je niets meer in de weg om lekker te werken. En dat is toch wat je graag wilt, niet?